Emma James groeide op in het zuiden van de Verenigde Staten en heeft een fijne familie. Haar 16e verjaardag kwam steeds dichter bij en ze kreeg kriebels in haar buik wanneer ze dacht aan het feestje. Het moest een klein partijtje worden met een paar heel goede vrienden en natuurlijk haar familie.
Haar grootvader had ook plannen gemaakt voor haar ‘Sweet Sixteen partijtje, maar zonder medeweten van zijn lievelings-kleindochter. Deze tijd in het leven van een kind, vooral een meisje, is speciaal in veel culturen, ook in het zuiden van de Verenigde Staten. Laten we eens kijken waarom het voor opa en kleindochter extra speciaal is.
1. Hoe het verhaal begint
Emma is opgegroeid in een van die stadjes in de VS die groot genoeg zijn om een stad genoemd te worden. Maar het was eerder een betere woonwijk voor mensen die werken en een van de echt grote steden, zoals Dallas.
In de Spaans sprekende delen van de wereld wordt voor meisjes vaker de vijftiende verjaardag groot gevierd, de Qeunceañera is het feestvarken. Maar de familie van Emma had de traditie verlegd naar de zestiende verjaardag. Emma was een verstandig meisje dat zou opgroeien tot een goede vrouw, en mogelijk een goede moeder. Dat was voor een deel te danken aan de relatie tussen grootvader en kleindochter.
2. Stadsleven, maar toch ook niet
De stad waar de familie James woont staat bekend als een soort balans tussen de grotere steden in de streek. Die grote steden kennen veel bedrijven en middelgrote tot grote werkgevers. Maar er zijn weinig goede woningen in de steden zelf, zodat groeiende gezinnen al gauw een plekje in de voorstad zullen zoeken. En juist omdat Emma en haar vriendinnen opgroeiden net buiten de drang van die grote werksteden was ze een vrouw geworden waar haar ouders, en haar grootvader trots op konden zijn. En dat waren ze ook, speciaal haar grootvader. Emma had een groot plekje in zijn hart gewonnen.
3. Tien jaar
Wat Emma niet wist was dat haar grootvader al heel lang werkte aan een speciale verrassing voor haar zestiende verjaardag. Dat had hij stil gehouden voor haar. Niet moeilijk want hij was begonnen aan het cadeau toen Emma nog maar drie jaar oud was.
Tegenwoordig verwachten kinderen van vijftien of zestien jaar een duur cadeau op hun verjaardag. Een intelligente mobiele telefoon of kleren van een bepaald merk, erg duur natuurlijk.
Het geschenk van Emma’s grootvader was niet alleen bijzonder, het was ook nog eens buitengewoon goedkoop. En eigenlijk had het ook zoveel waarde dat het onbetaalbaar was.
4. Ze kreeg veel bijzondere cadeaus
Toen de grote dag eenmaal aangebroken was kreeg Emma van haar ouders, van vrienden en kennissen bijzondere cadeaus. Betaalde cadeaus, van duur tot erg duur. Maar achteraf had geen van die presentjes de waarde die het cadeau van haar grootvader vertegenwoordigde.
Het veranderde voorgoed de manier waarop Emma haar grootvader respecteerde, de relatie tussen die twee kon nooit meer stuk. Dit geschenk was geen duur en mooi verpakt horloge of een telefoon met computer, geen op maat gemaakte merkkleding.
Emma kreeg van haar grootvader een pakketje herinneringen waarvan ze dacht dat ze voorgoed verloren zouden zijn gegaan. Eenvoudige maar waardevolle herinneringen.
5. Terug in de tijd
Om het verhaal goed te vertellen moeten we eerst een stap terug in de tijd maken. Waarom hebben grootvader en kleindochter zo’n goede relatie? Dat had een heel speciale reden. Toen Emma nog geen drie jaar oud was, nog een baby, besloten de ouders hun vader en schoonvader actief te betrekken bij de opvoeding. Dus ging Emma niet naar de kinderopvang maar leefde een groot deel van de tijd bij haar grootvader.
Terwijl de ouders werkten om een toekomst voor hun dochter op te bouwen, zorgde opa voor zijn kleindochter.
Alles inbegrepen bijna vijf jaar lang had Emma drie ouders, een vader, een moeder en een grootvader.
6. Maar dan anders
Het geschenk dat grootvader voor zijn kleindochter maakte, zag ook in diezelfde tijd het licht. Emma’grootvader wilde die tijd met zijn, toen nog enige kleindochter speciaal maken, voor haar maar ook een beetje voor hemzelf. Jacob James wilde dat het meisje zich de tijd die ze samen doorbrachten zou herinneren. Dat het niet zomaar een verhaal zou worden dat in de familie verteld werd, maar een echte herinnering.
Emma was natuurlijk te jong om zich zelf deze vroege episode uit haar leven te herinneren. Dus, grootvader deed in die tijd, en in het geheim, iets on die herinneringen vast en concreet te maken.
7. Een sterke relatie
Emma en haar grootvader brachten elke dag samen door en ze bouwden daardoor een band op die zijn leven lang zou blijven bestaan. De herinneringen aan die tijd zouden voor Emma niet allemaal even duidelijk zijn, en ook voor Jacob zouden ze misschien niet zo duidelijk blijven als ze nu waren.
Toen Emma opgroeide ging ze naar school en de tijd die ze samen doorbrachten werd steeds korter. Emma kreeg vrienden en vriendinnen, moest leren en studeren. Bovendien was het een sportieve meid die veel van haar tijd buitenshuis doorbracht. De momenten samen werden er steeds minder en ze werden ook steeds korter.
8. Een speciale kleindochter
Zijn kleindochter was speciaal voor Jacob. Omdat Emma een kind in de groei was, begreep Jacob dat ze niet veel tijd samen zouden doorbrengen, voordat Emma opgroeide en naar school zou gaan Daarom besloot hij een cadeau voor haar te maken dat heel betekenisvol zou zijn. Maar wanneer zou hij haar een dergelijk speciaal cadeau kunnen geven? Als ze volwassen werd, eenentwintig jaar oud? Op haar zestiende verjaardag, of later, misschien nadat hij was overleden.
Toen Emma bij haar grootvader woonde werkte die hard aan het speciale cadeau, zonder dat Emma of haar ouders dat wisten.
Maar het besluit was nog steeds niet genomen toen Emma werkelijk naar school ging.
9. Een volwassen vrouw worden
Jacob besloot haar het cadeau te geven wanneer Emma liet zien dat ze tot een verstandige, jonge vrouw was opgegroeid. Nu verplichtte Jacob zichzelf zijn relatie met Emma te verlengen. Hij moest haar in de gaten blijven houden, blijven kijken of ze goed was voor anderen, hard werkte en een goed beroep zou kiezen.
Zo zou het volwassen worden van zijn kleindochter toch een gezamenlijke belevenis worden, iets waar ze ook samen aan werkten. Jacob adviseerde en observeerde zijn kleindochter, en zij respecteerde hem. Hun relatie veranderde, maar verdween niet. Jacob werd een vertrouwenspersoon, een steun en toeverlaat en een goede vriend.
10. Het werd geen erfenis
Jacob besloot daarom het geschenk aan Emma te geven terwijl hij nog leefde. Hij kon dus niet te lang wachten. Als ze eenentwintig zou worden zou Jacob de leeftijd van eenentachtig bereikt hebben. Er was geen enkele garantie dat die wens van Jacob uit zou komen. Maar zestien jaar was dichter bij en Jacob was een gezonde man die nog steeds veel aan sport deed.
Het zou de zestiende verjaardag moeten worden, een groot feest voor meisjes in het zuiden van de Verenigde Staten. Toen het besluit eenmaal genomen was besloot Jacob ook door te gaan met het werken aan dat speciale cadeau.
11. Het geschenk wordt groter
Toen Emma nog een peuter en een kleuter was groeide het geschenk op een natuurlijke manier. Er waren veel belevenissen en gebeurtenissen die ze samen deelden. Wandelingen in de bossen en vispartijtjes, avontuurlijke bezoeken aan parken en bijzondere plaatsen in het hele land.
En Jacob hield het allemaal bij, hij schreef alles op. Belevenissen met zijn kleindochter en haar ouders, avontuurlijke gebeurtenissen voor de twee samen. Iedere avond besteedde Jacob tijd aan het cadeau voor zijn kleindochter. Soms was het moeilijk om te beschrijven wat ze precies hadden meegemaakt, meestal was het makkelijk. Hoe dan ook, ieder avond werd alles wat ze meemaakten opgeschreven.
12. De herinneringen van de ouderen
Het project groeide langzamerhand uit tot een ware onderneming. Jacob werkte een volle tien jaar aan het plan om zijn herinneringen met zijn kleindochter te delen. Het project nam ook steeds meer tijd in beslag. Maar in deze moderne tijd zijn de herinneringen aan ouders en andere, oudere familieleden vaak beperkt to een paar bezoeken per jaar. Ooms en tantes, opa’s en oma’s krijgen al lang niet meer de aandacht die ze zo vaak verdienen. Ze spelen ook meestal geen belangrijke rol bij de opvoeding van kleinkinderen.
Dat was voor Emma en Jacob wel een beetje anders. Ze waren en bleven goede vrienden met een sterke, gezonde relatie.
13. De rol van grootouders is verandert
In het verleden was de betrokkenheid van grootouders bij het wel en wee van een gezin veel groter dan het tegenwoordig is. En de relatie die ontstond tussen kinderen en hun grootouders was vaak ook veel sterker.
Een dergelijke relatie kan helpen bij het ontwikkelen van een saamhorigheidsgevoel, van het gevoel een deel te zijn van iets groters dan jezelf. Maar het geheugen van kinderen wordt beziggehouden met het leven zelf, en daardoor kunnen herinneringen aan grootouders net zo snel verdwijnen, hun plaats ingenomen door de nieuwe gebeurtenissen van iedere dag. En voor het leven zijn die gebeurtenissen dan ook erg belangrijk.
14. De leeftijd speelt een grote rol
Jacob zou 74 jaar oud zijn op de 16verjaardag van zijn kleindochter Emma. We zien dat nu niet meer als een echt hoge leeftijd, maar Jacob wist wel dat hij geen enkele garantie had meegekregen toen hij geboren werd.
Maar dat betekende niet dat Jacob zijn grote plan op zou geven. Nog steeds werkte hij iedere dag aan het project. En nog steeds voelde hij zich sterk betrokken bij het leven van Emma.
Een volwassene in huis hebben, geeft ook tieners een veilig gevoel, hoewel ze dat niet altijd toe zullen geven. Dus ook als oppas zonder verplichtingen bleef Jacob aanwezig in het leven van Emma.
15. De overgag nnaar het volwassen leven
Over de hele wereld vieren mensen speciale gebeurtenissen in het leven van hun kinderen. Zo zijn er verschillende tradities ontstaan in de diverse landen van onze wereld. Het moet de overgang naar het leven van volwassene markeren. Meisje, vooral in de Verenigde Staten, vieren deze overgang met een groot feest.
De diverse tradities hebben ook een verschillend tijdstip voor deze overgang. In de Latijnse wereld is die datum geprikt op de 15e verjaardag. In de Joodse tradities vieren jongens hun Bar Mitzvah al met dertien jaar. Ook de meisjes vieren dit op een speciale, wat rustigere manier. Maar er zijn meer manieren om de overgang naar de volwassenheid te vieren.
16. Het is een oude traditie
Deze markering van een speciale leeftijd stamt mogelijk uit de middeleeuwen, toen meisjes moesten worden gepresenteerd bij een rechtbank als ze 16 jaar oud werden, de leeftijd waarop ze wettelijk konden trouwen. In de Rooms Katholieke kerk wordt op die leeftijd het Vormsel gevierd, de volledige opname als lid van de kerk.
Toen de verjaardag van Emma dan ook steeds dichterbij kwam was Jacob net zo gespannen als Emma zelf. Dat kwam natuurlijk ook omdat ze nog steeds erg dicht bij elkaar woonden. En omdat Jacob zo dicht bij woonde kon hij er zeker van zijn een deel van het leven van Emma te blijven, ook op een wat hogere leeftijd.
17. Relaties op afstand
In deze moderne wereld is het heel goed mogelijk ook op afstand een goede relatie te onderhouden. Het internet en de sociale netwerken die daarop ontstaan zijn zorgen daar wel voor. Maar het opgroeien met grootouders als een belangrijk deel van het leven is toch anders. Het laat een indruk achter voor het leven.
Maar toen de verjaardag dan ook dichterbij kwam had Emma nog steeds geen idee wat haar grootvader voor haar had bedacht. Er was tien jaar aan gewerkt en er zat een heel leven in verpakt.
Het zou een verjaardagscadeau worden om te bewaren, te koesteren en er herinneringen mee op te halen. Een cadeau voor het leven.
18. Een cadeau, ingepakt en wel
Haar grootvader had het cadeau ingepakt in een mooi cadeaupapier, met strik en al. Dus zelfs toen Emma het pakje openscheurde had ze geen idee wat er in zou kunnen zitten.
Toch was de teleurstelling voor een kort ogenblik te zien op het gezicht van Emma, een heel kort moment. Zes boeken in volle ringbanden die duidelijk en in het handschrift van haar grootvader gemarkeerd ware, als Emma, Boek Een, tot en met Emma, Boek Zes. Emma zag de boeken en begreep al snel wat de inhoud was, toen ze de eerste pagina’ bekeek. Beschreven in het fijne en regelmatige handschrift van haar geliefde grootvader.
19. Het begon eenvoudig met een begroeting
De eerste zinnen in het eerste boek waren een begroeting. Beste Emma, dit is geen boek dat je straks voor je plezier gaat lezen. Het is een dagboek waarin dagelijks staat beschreven wat we samen hebben meegemaakt. Een boek voor jou en voor mij.
Het dagboek begon op 14 februari 2002 toen de ouders van Emma besloten hadden hun vader bij de opvoeding te betrekken. Het beschreef de avonturen die ze samen beleefd hadden. De geschiedenis opnieuw beleven was het niet, want Emma was te jong geweest om zich iets te herinneren. Juist daarom had Jacob een zo gedetailleerd mogelijk verslag gemaakt van de gebeurtenissen.
20. Een voorbeeld, twee spelletjes
Een herinnering was een spel dat ze samen speelden toen Emma nog maar drie jaar oud was. Daarbij moest haar grootvader het kind aan het lachen maken door gekke gezichten te trekken. Emma kon zich het spel zelf niet herinneren, maar wel de lachbuien die het gevolg waren.
Veel van die herinneringen waren vergeten, maar de verhalen van Jacob brachten ze weer terug.
Een ander verhaal over een lift in de plaatselijke supermarkt, waar ze zo vaak terug waren gekomen. Daarin hadden ze samen steeds weer op en neer gegaan, alleen omdat Emma het zo graag wilde. Onvergetelijk, maar toch vergeten, totdat Emma het verhaal las.
21. Kleine verhaaltjes, grote induk
Iedere pagina had haar eigen serie kleine verhaaltjes en anekdotes die de grootvader van Emma heel zorgvuldig had verzameld en opgeschreven. Unieke herinneringen, niet alleen voor Emma, maar ook voor Jacob. En Emma deed nog iets met dat verhaal. Ze vertelde al haar vriendinnen en kennissen over het cadeau dat ze gekregen had. En het is een traditie aan het worden!
De economie in de Verenigde Staten gaat niet zo snel de goede kant op als men zou willen en steeds meer mensen maken gebruik van de hulp van familieleden voor het oppassen. Alleen houden veel van deze oppassers nu een dagboek bij om later met hun jonger familielid herinneringen op te kunnen halen.
22. Een plekje voor opa en oma
Gepensioneerde familieleden zijn speciaal geschikt on op te passen, en om herinneringen op te schrijven. Ook voor henzelf is het interessant om de aandacht voor een moment af te leiden van de dagelijkse beslommeringen en een verhaal over de jongste telgen van de familie op te schrijven.
Het geschenk heeft een geweldige invloed gehad op het leven van Emma. Emma is er dan ook heilig van overtuigd dat ze hetzelfde zal doen voor haar kinderen, kleinkinderen, een dagboek bijhouden!
Er is niet veel voor nodig om een dagboek te beginnen, pak een van de schoolschriften van je kinderen en begin gewoon de dagelijkse gebeurtenissen op te schrijven. Of duik iedere avond even achter de familie PC.